Louis XIV sinh vào ngày 5 tháng 9 năm 1638, tại Lâu đài Château de Saint-Germain-en-Laye, là con trai của Louis XIII của Pháp và hoàng hậu Anne của Áo. Cha mẹ của ông đã kết hôn được 23 năm trước khi sinh ra ông. Mẹ ông đã từng mang thai bốn lần, nhưng cả bốn lần đều bị hỏng. Do đó, mọi người coi ông như là một món quà mà Thiên Chúa ban tặng, và ngày sinh của ông là một phép lạ của Chúa Trời. Ông thường được gọi là Louis-Dieudonné (Louis Chúa ban)^[14] và ông cũng mang danh hiệu Trữ quân nước Pháp (Dauphin of France).^[15].

Năm 1643, khi đang hấp hối, Louis XIII đã chuẩn bị tất cả mọi thứ để giúp đỡ con trai mình trong những năm đầu trên ngai vàng. Ông lập một Hội đồng nhiếp chính, tạm quyền thay cho Louis trong thời gian còn thơ ấu. Trái ngược với truyền thống, ông không cho vợ Anne độc chiếm chức nhiếp chính ngay cả Louis là con đẻ của bà vì ông không chắc chắn về tài năng chính trị của bà. Nhưng rốt cuộc bà cũng trở thành người đứng đầu Hội đồng. Khi Louis XIII sắp qua đời, hoàng hậu đã đưa Louis – lúc này chưa đầy năm tuổi – đến để thăm cha. Cậu bé Louis đã có thể nắm được tình hình thực tế bởi khi người cha hỏi con trai của mình rằng có biết mình là ai, thì cậu trả lời rằng, “Louis thứ mười bốn, thưa phụ hoàng !”. Cha ông trả lời rằng: “Con không phải Louis thứ mười bốn vào lúc này.”

Quan hệ giữa Louis và mẹ ông, Anne của nước Áo, rất tích cực. Những người đương thời đều nhận định rằng hoàng hậu – sau là thái hậu – dành toàn bộ thời gian với Louis, cả hai đều có những sở thích về ẩm thực và nghệ thuật sân khấu. Cũng chính thái hậu đã khiến Louise vững tin thực hiện ý niệm tiến hành quân chủ chuyên chế của mình.