Vua Louis XIV – vua mặt trời của nước Pháp

Vua Louis 14 đã là vua của nước Pháp trong 72 năm, đây là vương triều lâu dài nhất trong lịch sử của châu Âu. Nhà vua còn được gọi là “Đại Vương Louis” (Grand Monarch), “Vua Louis Vĩ Đại” (Louis the Great) hay “Vua Mặt Trời” (le Roi-Soleil) khi người ta muốn diễn tả quyền hành chính trị cao nhất của một vương quyền. Dưới triều đại của vua Louis 14, nước Pháp đứng đầu châu Âu và thế giới về văn chương, nghệ thuật, chiến tranh và quản trị xứ sở.

Vua Louis 14 sinh năm 1638 tại St-Germain-en-Laye, đã nối nghiệp cha là vua Louis 13 khi mới lên 4 tuổi, khi đó quyền nhiếp chính thuộc về bà mẹ của nhà vua là hoàng hậu Anne gốc người Áo và hồng y Mazarin, người cha đỡ đầu khi rửa tội, nhận chức thủ tướng.

Vào năm 1648, cuộc Chiến Tranh 30 Năm đã kết thúc nhưng trong  nước Pháp vẫn diễn ra từ năm 1649 tới năm 1653 một số cuộc nội chiến  được gọi là “les Frondes”. Vào thời gian này, các giới quý tộc và các tỉnh đã  tạo nên các liên minh quân sự để chống lại hoàng hậu Anne và hồng y  Mazarin. Đã có lần vua Louis 14 bị bắt buộc phải tiếp đón trong cung điện  vài đại biểu của những người nổi loạn chống chính quyền, đã chứng kiến  người cô là con gái hầu tước Orléans ra lệnh hướng súng đại bác vào đạo  quân hoàng gia, nhiều lần nhà vua cùng mẹ phải lén lút trốn ra khỏi lâu đài.  Các cuộc nội chiến, với nhiều vùng có cả quân đội Tây Ban Nha giúp đỡ, đã  khiến cho nền kinh tế của nước Pháp suy sụp.

Vào thời còn trẻ, vua Louis 14 đã là một thanh niên bảnh trai và oai nghiêm, được  nhiều người chú ý do hình ảnh cưỡi con ngựa chiến trong các buổi đại lễ, với chiếc mũ  gắn lông chim cầm ở tay và cúi chào khán giả một cách duyên dáng. Trước khi lên ngai  vàng và kết hôn với công chúa Tây Ban Nha, vua Louis 14 đã có nhiều mối tình như  với người đẹp Marie Mancini là cháu gái của hồng y Mazarin. Nhưng mặc dù bản chất  vương giả, lãng mạn, vua Louis 14 lại là một con người cứng rắn bởi vì đã học tập đầy  đủ nghệ thuật làm vua, các vi phạm quyền lực hoàng gia đã làm cho nhà vua quyết định  phải cai trị xứ sở thật sự, không mềm yếu như vua cha, không ỷ lại vào vị thủ tướng trong mọi quyết định.

Như vậy rõ ràng rằng nền quân chủ của vua Louis 14  khác trước, nhà vua nắm quyền lực một cách tuyệt đối. Kể từ  khi trực tiếp điều khiển nước Pháp, tài sản của nhà vua gia  tăng. Vua Louis 14 đã không để một ai chống lại mình bởi vì  “Ta là Đất Nước” (L’Etat, c’est Moi), nhà vua tượng trưng cho  quyền lực tuyệt đối. Vua Louis 14 cũng là một người rất chăm  chỉ, thường làm việc 8 giờ một ngày, say mê công việc hơn  ham chơi, đúng là một nhà vua chuyên nghiệp. Nhà vua đã từng viết rằng “Công việc làm vua thì vĩ đại, cao thượng và thú vị” (the business of being a king is great, noble and delicious). Nhà vua biết dùng các cố vấn khôn ngoan, trong số này nhân vật chính là bộ trưởng Jean Baptiste Colbert, một nhân vật đã tổ chức lại nền tài chính, làm thăng tiến nền kinh tế và kỹ nghệ của nước Pháp.